Neden asansör butonlarında Braille alfabesi kullanılır?

Neden asansör butonlarında Braille alfabesi kullanılır? Sorusuna cevabı, aylarca aramadan sonra Sağlık Bakanlığı’nın genelgesinde buldum.

Linki: http://www.saglik.gov.tr/HM/dosya/1-70726/h/ozurlu.doc

Aslında bu genelgede direk Braille alfabeli butonu tarif etmiyor. Sağlık Bakanlığı’nın 07.12.2010 tarihli Özürlü Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin Genelge’sine göre;

"3) Özürlülere yönelik sağlık hizmetlerinin verildiği sağlık kuruluşlarının iç ve dış mekanlarının mimari ve çevresel düzenlemelerine ilişkin olarak;

a) Düzenlemelerin TSE Standartlarına uygun olarak yapılması,

b) Ortak alanlarda ve asansörlerde her özür grubundaki kişilerin algılayabileceği şekilde yazılı, sesli ve görsel yönlendirmelerin yapılması,

c) Asansör, tuvalet, lavabo, müracaat bankosu v.b. gibi ortak alanların her özür grubuna hitap edecek şekilde düzenlenmesi, tekerlekli sandalye transferini kolaylaştıracak ve tekerlekli sandalye manevrasına imkan verecek şekilde gerekli görülen alanların tutunma barlarıyla desteklenmesi suretiyle  düzenlemelerin yapılması,

d) Görme özürlüler için ortak alanlarda takip izi oluşturulması,

e) Sağlık kuruluşlarında, özürlülerin ve yakınlarının kendilerine tanınan öncelikleri belirten tabelaların kolayca görebilecekleri yerlere asılması, söz konusu bilgilere görme özürlülerin ulaşmalarını teminen braille alfabesinin de kullanılması,

Sağlanacaktır.”

Bu konuda TSE Standardı ne diyor:

TS EN 81-70 Asansörler - Yapım Ve Montaj İçin Güvenlik Kuralları - Yolcu Ve Yük Asansörleri İçin Özel Uygulamalar - Bölüm 70: Engelliler Dâhil Yolcu Asansörleri İçin Erişilebilirlik Ek E’ye göre;

"E.4 Dokunmayla hissedilebilen şekiller ve semboller, görme engelli alfabesi (Braille alfabesi)

E.4.1 Dokunmayla hissedilebilen şekiller aynı zamanda görülebilirdir. Bu şekiller iyi bir renk zıtlığına sahip olmadır. Beyaz fon üzerinde siyah rakam veya harfin algılanması kolaydır, ancak aydınlatıldığında, aşırı parlaklıktan kaçınılması için zıtlık tam ters şekilde olmalıdır. Dokunmayla hissedilebilen şekillerin rahat algılanabilmeleri için yükseklikleri en az 15 mm olmalıdır. Kabartma şeklin profili en az yüksekliği 0,8 mm olan yuvarlatılmış ters V harfi şeklinde olmalıdır.

E.4.2 Braille alfabesi, dokunmayla hissedilebilen şekiller için tamamlayıcı ve bağımsız bir özellik olarak kullanılabilir ve uzun metinlere ihtiyaç duyulduğunda faydalı olur."

Asansör butonların da Braille alfabesi kullanımı bir zorunluluk değildir. Tercih meselesidir. Buton üzerindeki sembol; Fonla zıtlık oluşturacak şekilde kabartma üzerinde 15 mm ilâ 40 mm yükseklikte olmalıdır.